Of het nu bewust of onbewust is: foutief gedrag ligt meestal aan de basis van een verkeersongeval. De voornaamste killers zijn genoegzaam bekend: rijden onder invloed, onaangepaste of overdreven snelheid én afleiding. Om over deze problematiek van het gebruik (of misbruik) van de smartphone in het verkeer zeer doelgericht te sensibiliseren, ging Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters in zee met de VRT voor een nieuwe grootschalige campagne met als titel 'Het beste moet nog komen'. Het gezicht van de spraakmakende campagne: Pommelien Thijs die in de rol van Eva kruipt.
"Verkeersveiligheid blijft voor mij een absolute topprioriteit. De verhalen die slachtoffers of nabestaanden met mij delen, zijn een extra motivatie om dit thema permanent hoog op de politieke agenda te houden. We maakten begin deze legislatuur snel werk van een nieuw Vlaams verkeersveiligheidsplan, waarin de actieve weggebruikers centraal staat, en van waaruit heel wat acties werden uitgerold. Er kwam een afwegingskader voor aangepaste snelheidsregimes binnen de bebouwde kom, we maakten werk van maximaal conflictvrije kruispunten waar verkeersveiligheid prioriteit kreeg op doorstroming, we werkten versneld de gevaarlijke punten weg, we maakten schoolroutes en schoolomgevingen veiliger, via MIA (Mobiliteit Innovatief Aanpakken) detecteerden we proactief gevaarlijke punten en pakten die aan, met MIA quickscan stuurden we experten naar ongevallenlocaties om er – via quickwins – voor te zorgen dat de situatie er snel veiliger werd. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar ondanks al deze infrastructurele inspanningen stellen we vast dat in Vlaanderen het aantal verkeersslachtoffers onvoldoende snel daalt", aldus Vlaams minister Lydia Peeters.
Infrastructuur moet uiteraard veilig, leesbaar en vergevingsgezind worden ontworpen en aangelegd liefst op maat van een kind (cf. de Kindnorm), maar gedrag van de verkeersdeelnemers blijft helaas ook nog steeds een belangrijke factor. Een voertuig is veilig tot op het ogenblik een bestuurder er zich mee verplaatst. De interactie met andere weggebruikers of de confrontatie met wisselende weersomstandigheden verhoogt dit risico alleen maar. Gedrag wijzigen is geen evidente uitdaging. Via educatie en sensibiliseringscampagnes gebeurt er al heel wat, maar af en toe dienen er zich nieuwe en verfrissende opportuniteiten aan die je niet mag negeren.
"Met het oog op een nieuwe sensibiliseringscampagne sloten het Departement Mobiliteit en Openbare Werken en de VRT een samenwerkingsovereenkomst. Het resultaat mag er zijn. Dat finaal ook Pommelien Thijs zich heeft geëngageerd om een pakkend nummer te schrijven en een beklijvende videoclip op te nemen is van een onschatbare meerwaarde. Het is geenszins de bedoeling om met deze campagne een specifieke doelgroep te viseren, laat staan te stigmatiseren. We willen enkel iedereen wijzen op de gevaren van het gsm-gebruik in het verkeer. Eén seconde onoplettendheid kan dramatische gevolgen hebben voor zowel slachtoffer als veroorzaker. We rekenen erop om met deze campagne een zeer brede doelgroep te bereiken. Ik ben ervan overtuigd dat hierover zal gesproken worden, hopelijk ook aan de keukentafel thuis, want jongeren zijn misschien wel de best geplaatste influencers om ook hun ouders ervan te overtuigen dat de rijden en een smartphone niet samen horen", vertelt Vlaams minister Lydia Peeters.
Killer in het verkeer
Afleiding blijft nog één van de grootste killers in het verkeer. Volgens de recentste cijfers veroorzaakt foutief gebruik van een gsm achter het stuur jaarlijks zo'n 50 verkeersdoden en 4.500 gewonden. Toch schat slechts 37% van de Vlaamse automobilisten de kans hoog in dat ze een boete krijgen als ze deze regels overtreden, zo blijkt uit de recentste gedragsbevraging van de VSV. Nochtans betrapte de politie van januari tot juni vorig jaar in Vlaanderen 36.703 bestuurders op ongeoorloofd gsm-gebruik tijdens het rijden.
Recente gedragsbevraging VSV
9 op de 10 Vlaamse autobestuurders gebruiken tijdens het rijden een of andere functie van de mobiele telefoon, vooral navigatie en muziek. Uit een nieuwe gedragsbevraging van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde blijkt dat een groot deel van de bestuurders al duidelijk voorrang geeft aan veiligheid tijdens het rijden. Zo legt 48% van de bevraagden het toestel zo goed als elke rit uit het zicht. 69% van de automobilisten die de gsm kunnen verbinden met de wagen, doet dit bijna elke rit.
Veilig fietsen
Van de fiets werd een echte topprioriteit gemaakt in het beleid. Deze legislatuur werd maar liefst 1,4 miljard euro geïnvesteerd in veilige en comfortabele fietspaden. Daarnaast ondersteunen we ook de provincies en lokale besturen bij het uitvoeren van hun fietsambities. Met de lancering van een nieuwe Fietsambitie voor Vlaanderen werd ook het pad geëffend voor een straatbeeld waarin fietsers en andere actieve weggebruikers een hoofdrol spelen.
Aanpak gevaarlijke punten
Deze legislatuur werd ook ingezet op een versnelde aanpak van de gevaarlijke punten. Jaarlijks stellen we een dynamische lijst met gevaarlijke punten op. In 2023 bevat de lijst nog 258 locaties. Het totaal aantal punten is afgenomen ten opzichte van de voorbije jaren. Op dit moment kunnen we al zeggen dat we voor 184 punten, een oplossing in zicht hebben. Dat wil zeggen dat er ondertussen al maatregelen zijn getroffen of dat er werken in uitvoering zijn of op korte termijn gepland. Zo hebben we sinds de start van de dynamische gevaarlijke punten al 354 gevaarlijke punten weggewerkt.
Conflictvrije verkeerslichten
Conflicten op verkeerslichtengeregelde kruispunten worden stelselmatig afgebouwd over heel Vlaanderen, gemiddeld gaat het om één kruispunt om de drie dagen. Vandaag is 93% van alle 1739 kruispunten met verkeerslichten in het beheer van Agentschap Wegen en Verkeer volledig of gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen.
Veilig naar school
Voorbije jaren werd in totaal al meer dan 25 miljoen euro uitgetrokken voor de subsidies veilige schoolomgeving en veilige schoolroute (afgelopen) langs gemeentewegen. Hiermee werden al 1957 schoolomgevingen en 331 schoolroutes veiliger gemaakt in samenwerking met lokale besturen. Ook langs gewestwegen pakken we knelpunten aan. Eind 2023 werden zo'n 625 knelpunten op schoolroutes aangepakt in heel Vlaanderen, 74 werken op schoolroutes zijn momenteel nog in uitvoering.
